De afkorting PRT staat voor “Pivotal Response Treatment”, een behandeling gericht op communicatie en motivatie voor kinderen en jongeren en volwassenen die te weinig gericht zijn op de ander, taal onvoldoende inzetten als communicatiemiddel en niet of nauwelijks initiatief tonen.
Met de motiverende technieken van de PRT wordt de gerichtheid op de ander en het nemen van initiatief in contact gestimuleerd, waardoor er meer wederkerigheid ontstaat in de interactie. De PRT technieken zijn goed toe te passen in de dagelijkse routine: het is een natuurlijke manier van leren. Plezier staat voorop in het leren van deze communicatieve vaardigheden, omdat er wordt aangesloten bij de interesse van het kind of de jongere.
PRT en ABA
Van nature nemen kinderen van jongs af aan veel initiatieven om contact met anderen te maken. Hierdoor leren ze spelenderwijs vaardigheden zoals oogcontact maken, beurt nemen, taal gebruiken, imiteren, gespreksvaardigheden, emoties herkennen, sociale regels enzovoort. Sommige kinderen, waaronder kinderen met autisme of ontwikkelingsproblemen, nemen dat initiatief niet of minder vaak. Hierdoor missen ze veel natuurlijke leermomenten die andere kinderen wel ervaren. De beperkte motivatie om zich tot anderen te richten wordt bij hen gezien als een kernprobleem, dat van grote invloed is op hun verdere ontwikkeling. Pivotal Response Treatment richt zich op dit kernprobleem. Pivotal betekent centraal of “dat waar alles om draait”. Door de behandeling te richten op kernvaardigheden blijkt dat anderen vaardigheden als vanzelf tot ontwikkeling komen. De vier kernvaardigheden zijn: motivatie (tot interactie), sociaal initiatief nemen, het kunnen reageren op meerdere kenmerken (vgl. contextdenken) en zelfmanagement. PRT valt onder Applied Behavior analysis (ABA oftewel gedragstherapie) en is een wetenschappelijk bewezen interventie. Grondleggers van de PRT zijn Dr. Lynn en Dr. Bob Koegel en Laura Schreibmann.
Mijn eerste kennismaking met de PRT dateert uit 2005. Werkzaam bij Centrum Autisme in Voorburg kregen we een nieuwe collega, Yvonne Bruinsma, een Nederlandse psycholoog en gedragstherapeut die in de V.S. ervaring had opgedaan in de PRT en hierin was gepromoveerd. Zij liet een video zien waarop een moeder speelde met haar 2 jarige zoontje, vanuit de opdracht zoveel mogelijk communicatie uit te lokken. Haar zoontje reageerde niet op de vragen van moeder, hij richtte zich niet tot haar, hij zocht geen contact. Wat moeder ook probeerde, haar zoontje reageerde niet op al haar pogingen om contact te krijgen. De gevoelens van onmacht bij deze moeder waren sterk invoelbaar. Haar zoontje vermaakte zich overigens prima met een auto. In de tweede opname werden diezelfde moeder en haar zoontje getoond. Groot was mijn verbazing door de interactie die er nu te zien was. Het zoontje richtte zich tot moeder, hij keek haar aan en sprak het woord “ bal”,waarna hij de bal van moeder kreeg. De interactie tussen hen zag er nu heel natuurlijk uit. Een enorm contrast met de eerste opname. Ik was verbijsterd: zoveel jaren ervaring binnen de autisme hulpverlening maar dit was nieuw. Een ding wist ik toen zeker: dit is een interventie die werkelijk verschil maakt en hier wilde ik alles over leren. Vanuit Centrum Autisme deelgenomen aan verschillende PRT symposia in de V.S en het bijwonen van PRT sessies aldaar. In 2009 opgeleid tot gecertificeerd docent PRT (Level V) door Dr. Lynn en Dr. Bob Koegel. Veel informatie is ook te vinden op de (Engelstalige) Wikipedia-pagina over PRT.
Inmiddels zijn we ruim 10 jaar verder en hebben er in Nederland al veel ouders kennisgemaakt met deze methode en zijn er ruim 250 hulpverleners opgeleid in de PRT.